Zoals alle zoogdieren hebben alle honden vrouwelijke honden en mannelijke honden tepels. Deze zijn een belangrijk onderdeel van de anatomie van honden, bij teefjes light in de tepels de melkklieren, die als "melkbar" de voeding van de pups in de eerste levensweken garanderen.
Hoewel ze vaak over het hoofd worden gezien, spelen ze een cruciale rol in het leven van een teef en kunnen ze ook bij reuen aanwijzingen geven over gezondheidsproblemen. Tepels kunnen namelijk veranderen tijdens een zwangerschap of ziekte – we geven je tips over de tepels bij honden.
Hoeveel tepels heeft een hond?
Normaal gesproken heeft een teef vijf "paar" melkklieren, die samen het zogenaamde "melkpak" vormen in totaal heeft een teef doorgaans dus 10 tepels. Echter, er zijn enkele uitzonderingen op deze regel. Hoe meer pups een hondenras gemiddeld krijgt, hoe meer tepels de teven hebben.
Voor elke pup voorziet de natuur twee tepels. In de praktijk is dit niet altijd het geval. Toch geldt: Het aantal varieert tussen zes en twaalf tepels. Ook asymmetrische tepels, die niet als paar voorkomen, zijn mogelijk.
heeft een reu ook tepels?
Net als bij mensen hebben reutjes ook tepels, maar zonder de melkklieren aan de binnenkant. We spreken daarom van borstknoppen. Ze zijn kleiner dan de tepels van een teef. Ook bij reuen kan het aantal variëren.
Let op, want sommige baasjes hebben een asymmetrische borstknop bij hun reu al eens voor een teek aangezien – au! Denk bij de vachtverzorging van je mannelijke hond aan zijn borstknoppen, om deze niet te verwonden. Dit geldt natuurlijk ook voor teven.
Tepels bij drachtige teven
Veranderingen aan de tepels kunnen een eerste teken zijn dat een teef drachtig is. De hypofyse in de hersenen van de teef stimuleert dan de productie van meer prolactine – een hormoon dat de melkproductie bevordert. De melkklieren in de tepels worden groter en de tepels richten zich op.
Omdat het melkpak bij drachtige teven sterker doorbloed wordt, kunnen de tepels intenser roze lijken. Sommige teven verliezen daarnaast haar rondom de tepels, waardoor deze nog groter lijken. Al weken voor de geboorte bereiden de tepels zich voor op hun grote taak, die met de geboorte van de pups begint.
Ontwikkelingsfasen van de tepels bij de teef
De tepels van een teef doorlopen verschillende ontwikkelingsfasen gedurende haar leven:
Rustfase: Voordat een teef voor het eerst drachtig wordt, zijn haar tepels klein en onopvallend.
Drachtigheidsfase: Tijdens de zwangerschap zwellen de tepels op en worden duidelijker zichtbaar, omdat ze zich voorbereiden op de komende melkproductie.
Lactatiefase: Na de geboorte van de pups produceren de tepels melk om de pups te voeden. In deze fase zijn de tepels van de teef vaak gezwollen en kunnen ze ook pijnlijk zijn.
Terugtrekkingsfase: Na het spenen van de pups krimpen de tepels weer naar hun normale grootte.
Schijndracht bij honden: veranderen de tepels?
Na een loopsheid daalt het hormoon progesteron bij zowel drachtige als niet-drachtige teven. Bij drachtige teven na de geboorte, bij niet-drachtige enkele weken na de loopsheid.
In beide gevallen leidt de daling van het progesteron tot een (verdere) stijging van prolactine. Dit zorgt ervoor dat de tepels opzwellen, ook als de teef niet drachtig is. Sommige teven hebben zelfs melkafscheiding uit de tepels. In een roedel kunnen vrouwelijke teven zo een voedsterfunctie voor hun soortgenoten vervullen.
Schijndracht is dus geen ziekte. Maar veel teven zijn onrustig. Meestal volstaat wat afleiding. Bij hevige melkafscheiding of apathisch of agressief gedrag kan de dierenarts een prolactineremmer voorschrijven.
Raak de tepels van de teef in deze tijd niet aan! Elke poging om ze te koelen of de melk uit te melken, stimuleert de melkproductie verder.
Welke tepelziekten zijn er?
Niet alleen bij (schijn)dracht veranderen de tepels bij een teef. Er zijn ook ziekten die de volgende symptomen aan het melkpak van de hond kunnen veroorzaken:
- gezwollen tepels
- roodheid, korsten
- knobbels
- pijn bij aanraking van de tepel
- pus of bloed uit de tepels
Tumoren van de tepels bij honden
Verzorgers van teven moeten de melkklierlijn van hun viervoeter goed in de gaten houden, want sommige teven ontwikkelen in de loop van hun leven tumoren rond de tepels. Deskundigen noemen deze mammatumoren of melkklier-tumoren. Vooral oudere en niet-gesteriliseerde of na de tweede loopsheid gesteriliseerde teven worden vaak getroffen. Een verhoogd risico wordt ook gezien bij de rassen Poedel, Spaniel en Teckel.
Ook hormonen die de loopsheid onderdrukken, kunnen een negatief effect hebben. Heeft de teef bijvoorbeeld lange tijd gestagenen ingenomen, dan verhoogt dit het risico op melkklier-tumoren aanzienlijk. De kans dat mammatumoren bij honden kwaadaardig zijn, is 50 procent.
Hoe eerder de dierenarts de diagnose stelt en een operatie in gang zet, des te hoger de kans op genezing. De eerste maatregel bestaat meestal uit het verwijderen van de hele melkklierlijn. De kosten voor zo’n operatie liggen tussen de 500 en 1.200 euro.
Gezwollen tepels bij honden: wat te doen?
Zoals eerder vermeld, zwellen de tepels bij drachtige teven op door de veranderde hormoonsituatie. Het lichaam bereidt zich voor om melk te produceren om de pups te kunnen voeden. Ook bij een schijndracht zijn de tepels meestal gezwollen, evenals tijdens een loopsheid.
Kan beide echter definitief worden uitgesloten, dan moet je als verzorger beter naar de dierenarts gaan, vooral als de plek pijnlijk is. Want er kunnen meerdere redenen zijn voor de zwelling, zoals:
- een ontsteking van de tepels (mastitis)
- mammatumoren
- contactdermatitis (allergische reactie)
In ieder geval moet de zwelling door een dierenarts worden gecontroleerd om de teef snel te helpen.
Ontstoken tepels bij een teef: wat te doen?
Als één of meerdere tepels van de teef ontstoken raken, is er sprake van mastitis, een ontsteking van de melkklieren. Dit komt vooral voor bij teven na een dracht.
Door de kleine tandjes en nageltjes van de pups kunnen teven kleine wondjes aan de tepels krijgen. De oorzaak van de ontstekingen zijn meestal bacteriën die door deze wondjes in de melkklieren binnendringen.
Bij teven met weinig pups kan ook een melkophoping tot ontstekingen leiden: Het lichaam produceert meer melk dan de pups nodig hebben. Om deze reden kan ook bij schijndrachtige teven met melkafscheiding een mastitis optreden.
De getroffen tepel is pijnlijk gezwollen. Sommige zogende teven laten de pups daarom niet meer drinken.
Tip: Het voorzichtig knippen van de nageltjes van de pups kan kleine verwondingen aan de tepels voorkomen.
Ontstoken tepels bij een teef: wanneer naar de dierenarts?
Huismiddeltjes zijn bij zogende teven met ontstoken tepels niet aan te raden. Want deze kunnen ook de pups beïnvloeden. Als de ontsteking verder voortschrijdt, kan de teef apathisch worden en pijnlijke abcessen ontwikkelen.
Bij de pups kan het door contact met geïnfecteerde melk tot het "toxisch melk syndroom" komen – er is levensgevaar! Breng daarom teven met een mastitis naar de dierenarts. De standaardtherapie bestaat uit een behandeling met speciale antibiotica.
Anatomie van de hond
