Inentingen voor honden: welke vaccinaties hebben ze nodig?

Wanneer je je nieuwe puppy gaat ophalen, heeft deze meestal zijn of haar eerste inentingen al gehad. Dat heeft de fokker geregeld. Voor de volgende inentingen maak je zelf een afspraak bij je eigen dierenarts. Vanaf dat je hond een jaar oud is, moet deze daarna meestal elk jaar terugkomen voor een herhalingsenting (afhankelijk van het vaccin). Het herhalen van de inentingen is heel belangrijk om de afweer tegen de ziekten in stand te houden.

Het is verstandig om in ieder geval één keer per jaar met je hond naar de dierenarts te gaan voor een gezondheidscheck. Zo kunnen ziektes voorkomen worden of vroegtijdig opgespoord worden. In dit artikel worden de beschikbare vaccinaties besproken en wordt uitleg gegeven over inenten.

Hoe vaccinaties werken: zijn ze gevaarlijk?

Het is begrijpelijk dat je als hondenverzorger vragen hebt over het inenten van je hond. Bijvoorbeeld: kan een vaccin gevaarlijk zijn voor de gezondheid van mijn hond? Vaccinaties voor huisdieren worden, net als bij vaccins voor mensen, eerst goed onderzocht. Hierbij kijken de onderzoekers of het werkt en of het veilig is, zelfs voor drachtige dieren en puppy's. Ook wordt er gelet op bijwerkingen. Pas als het goedgekeurd is, mag het vaccin verkocht worden. 

Maar hoe werkt zo’n vaccin eigenlijk? In een vaccin tegen een specifiek virus zitten verzwakte of dode virussen, of deeltjes hiervan. Er bestaan ook vaccins tegen bacteriën, hierin zitten dan verzwakte of dode bacteriën, of deeltjes daarvan. Deze virussen en bacteriën kunnen je hond of andere dieren niet infecteren, maar zorgen voor een afweerreactie. Bij deze reactie worden geheugencellen aangemaakt. Deze kunnen meteen reageren als de hond het echte virus of de bacterie oploopt.

Hierdoor zijn de symptomen sterk verminderd of worden volledig voorkomen. Je hond wordt dus helemaal niet of veel minder ziek, en gaat niet dood aan deze ernstige ziekten. Hij of zij is dan immuun. Het werkt eigenlijk net als bij jonge kinderen die gevaccineerd worden. Vaccinaties worden meestal ontwikkeld tegen ziekten die zo gevaarlijk zijn, dat het niet verantwoord is om mens en dier hieraan bloot te stellen. Ziekten kunnen er zelfs volledig mee uitgeroeid worden.

In een vaccin zitten ook hulpstoffen. Hierdoor wordt het vaccin vloeibaar. Ook zorgen de hulpstoffen ervoor dat de enting extra goed werkt. Deze hulpstoffen zijn uiteraard ook op hun veiligheid onderzocht.

Beschikbare vaccinaties voor honden

Er bestaan meerdere soorten vaccins. Er wordt meestal gesproken over de grote en de kleine cocktail: deze beschermen tegen ziekten die als meest levensbedreigend worden gezien in Nederland. Daarnaast zijn er nog aanvullende inentingen beschikbaar. 

De grote cocktail: 3 virussen

De grote cocktail beschermt je hond voor drie jaar tegen:

• Hondenziekte
• Parvovirose
• Besmettelijke leverziekte (hepatitis)

Hondenziekte wordt veroorzaakt door een virus: het canine distemper virus. De aandoening wordt ook wel ziekte van Carré genoemd. Het virus wordt overgebracht door direct contact tussen honden, vooral bij jonge honden. Er zijn ernstige verschijnselen mogelijk en de hond kan zelfs overlijden. Voldoende vaccineren tegen deze ziekte kan er voor zorgen dat die helemaal niet meer voorkomt op aarde.

Het parvovirus kan voor parvovirose zorgen en is vooral voor puppy’s gevaarlijk. Daar sterft maar liefst 90% als ze niet behandeld worden. Met een goede behandeling overleeft zo’n 60-90% van de honden. Voor zo’n behandeling moet de hond meestal op de praktijk blijven, dit is een onzekere periode voor de verzorgers van de hond. 

Besmettelijke leverziekte - hepatitis wordt ook veroorzaakt door een virus: het canine adenovirus. Hierdoor krijgt de hond onder andere een leverontsteking. Omdat het virus nog voor maanden na infectie in de urine van de hond voorkomt, besmet deze mogelijk veel andere honden. Vooral voor hele jonge honden is de ziekte gevaarlijk. Daarom is vaccinatie zo belangrijk.

De kleine cocktail: ziekte van Weil

De kleine cocktail werkt tegen leptospirose, ook wel ziekte van Weil genoemd. Deze ziekte is een ‘zoönose’. Dat betekent dat deze van dier op mens overgedragen kan worden en dat je dus zelf ook ziek kan worden als je hond besmet is. De ziekte van Weil wordt veroorzaakt door een bacterie. Een hond kan besmet worden door direct contact met andere honden, of door het zwemmen in water waarin ook de bruine rat voorkomt. Deze ratten dragen de bacterie soms bij zich. Honden kunnen er uitgebreid ziek van worden, waarbij vaak hun nieren beschadigd raken. Er bestaan meerdere soorten van de bacterie en ook meerdere soorten vaccins. Het ene vaccin beschermt tegen meer soorten dan het andere. Ze zijn allemaal een jaar geldig.

Aanvullende vaccinaties: kennelhoest en rabiës

Als je hond veel in contact komt met andere honden of bijvoorbeeld naar een pension gaat, is het verstandig deze tegen kennelhoest te vaccineren. Sommige pensions stellen het zelfs verplicht, om grote uitbraken te voorkomen. Kennelhoest, ook wel besmettelijke hondenhoest genoemd, heeft meerdere veroorzakers. De belangrijkste daarvan zijn de Bordetella-bacterie en het paraïnfluenza-virus. De enting tegen kennelhoest is ook een jaar geldig.

Er zijn twee vormen van kennelhoest. De ene is een eenvoudige vorm die ook bij gevaccineerde honden kan voorkomen. Dat is dan vooral in de herfst en het voorjaar. Je hond zal dan 1-3 weken een harde hoest hebben. De andere, ernstigere vorm zie je voornamelijk bij honden in groepen, zoals een asiel of pension. Hier worden honden wel flink ziek van. Vaccinatie is dus vooral om die tweede vorm te voorkomen.

Wanneer je met je hond op vakantie gaat naar het buitenland, is het verplicht om je hond in te enten tegen hondsdolheid, ook wel rabiës genoemd. Je moet dit bij aankomst in het land aan kunnen tonen door middel van het paspoort of inentingsboekje. Hondsdolheid komt in Nederland niet voor onder honden en dus hoeven zij hier niet ingeënt te worden. Pas op met honden of puppy’s die in het buitenland te koop zijn. Soms zijn deze niet of niet goed ingeënt tegen rabiës. Het is een erg gevaarlijke ziekte waaraan een hond altijd sterft. Een van de symptomen is dat een hond erg agressief wordt. Als een besmette hond je bijt, kun jij ook rabiës krijgen. Mensen kunnen er aan overlijden als er niet snel door een arts wordt ingegrepen.

Vaccinatieschema honden

Hieronder staat het volledige entingsschema. Een plusje wil zeggen dat de hond op dat moment tegen die ziekte ingeënt moet worden. Een plusminusteken betekent dat het aan de situatie ligt of de enting nodig is, bijvoorbeeld wel wanneer je hond met veel andere honden in aanraking komt. Voor puppy’s bestaan speciale vaccins, zodat er in de eerste levensweken apart voor bepaalde ziekten ingeënt kan worden. Je kunt je dierenarts altijd vragen naar uitleg bij dit schema.

Sommige inentingen moeten kort na elkaar herhaald worden. Dit wordt ‘boosteren’ genoemd. Hierdoor wordt er voldoende immuniteit opgebouwd. Op volwassen leeftijd moeten vaccinaties om de zoveel tijd herhaald worden om die immuniteit in stand te houden.

Bijwerkingen van vaccinaties bij honden

Het zou kunnen dat je hond bijwerkingen krijgt van het vaccin. Deze zijn vrijwel altijd zeer mild en komen niet veel voor. Ze worden veroorzaakt omdat het immuunsysteem van de hond reageert op het vaccin, wat ook de bedoeling is. De bijwerking die het vaakst wordt gezien, is een bult op de plek van de enting. Je hond heeft hier meestal geen last van.

Sommige honden zijn allergisch voor (bestanddelen van) vaccins, net zoals dat ze allergisch kunnen zijn voor bepaald voer of andere dingen in hun omgeving. Ook dit is zeer zeldzaam. Zo’n allergie betekent niet per se dat je hond niet meer ingeënt kan worden, want soms kan een vaccin van een andere producent wel veilig worden toegediend. Je herkent een allergische reactie bijvoorbeeld aan zwelling van de hals en kop. Als je dit ziet bij je hond, neem dan meteen contact op met je dierenarts. Hij of zij zal je dan verder helpen.

Hoe werkt een titerbepaling?

Het is ook mogelijk om, in plaats van standaard te vaccineren, eerst te ‘titeren’. Deze steeds meer bekende test meet de antistoffen in het bloed tegen een bepaalde ziekte. Deze antistoffen zijn aangemaakt bij de vorige enting(en). De geheugencellen kunnen hiermee niet gemeten worden. Het is alleen mogelijk om deze meting te doen voor hondenziekte, besmettelijke leverziekte en parvo. De inentingen tegen de ziekte de Weil en kennelhoest moeten nog wel elk jaar gegeven worden. Als de antistoftiter hoog genoeg is, hoeft er nog niet gevaccineerd te worden. Als deze te laag is, is het verstandig weer te enten.

Inenting hond kosten

Hoeveel vaccineren kost, verschilt. Per praktijk, maar ook per type vaccin. Het ene vaccin beschermt tegen meer ziekten dan het andere. Doorgaans wordt er voor of na het vaccineren ook een volledig lichamelijk onderzoek gedaan. De prijs hiervoor verschilt erg per praktijk. Een titerbepaling kan wat goedkoper zijn dan de grote cocktail. Vraag je dierenarts wat de kosten zijn specifiek voor jouw hond.