Het is niet makkelijk je hond goed te trainen en je hebt er veel geduld voor nodig. Maar we beloven je, het is het waard hier tijd in te steken. Een goed opgevoedde hond is makkelijk mee te nemen en maakt je leven een stuk makkelijker.
In dit artikel geven we je een aantal handige tips waarmee de training wellicht iets makkelijker wordt!
Wees lief voor je hond!
Ook al kook je vanbinnen, je kan beter niet boos reageren. Niet alleen werkt het beter om rust uit te stralen, maar je voelt je er ook veel beter bij. Natuurlijk kan iedereen zijn of haar geduld verliezen, maar zie boos worden en zeuren niet als opvoedingstools.
Waarom niet zomaar straffen? Omdat het veel nadelen heeft:
- Een hond die regelmatig wordt geïntimideerd (bijv. door hem/haar berispend toe te spreken of een waarschuwende vinger naar hem/haar op te heffen) kan dat op een bepaald moment zat zijn of er bang voor worden. Dit kan leiden tot een hond die van zich afbijt.
- De hond in een situatie plaatsen die hij / zij niet aan kan en de hond vervolgens corrigeren is niet alleen oneerlijk, maar het is ook symptoombestrijding. De emotie achter het ongewenst gedrag wordt hierdoor niet aangepakt. Een elektrische schok krijgen wanneer je blaft, maakt je niet minder bang voor alleen zijn.
- De hond corrigeren kan de hond een afkeur geven voor niet alleen het ongewenst gedrag, maar voor de gehele situatie. Gooi bijvoorbeeld geen sleutelbos naar je hond. Hierdoor kunnen ze bang worden voor sleutels, snelle gebaren en zelfs de locatie waar de sleutels gegooid zijn.
- Door te veel rekenen op boos worden als controle middel kan je in een negatieve spiraal belanden. Het voelt alsof het werkt omdat de hond houdt hiermee met waar hij mee bezig was, wat je de verleiding geeft om het nog vaker te doen. Het probleem is dat je hond op een bepaald moment gewend raakt aan al die correcties en het steeds meer negeert. Wat doe je dan? Ga je over naar ‘een tikje’? Wat als dat niet meer werkt? Een ruk aan de lijn? Op een bepaald moment raakt de hond ook hieraan gewend waardoor je steeds heftiger moet corrigeren om een indruk te maken. Op dit moment ben je niet meer bezig met corrigeren, maar met diermishandeling. Begin hier gewoon niet aan.
- Je hoeft een hond helemaal niet streng toespreken om ze te vragen zich te gehoorzamen, in het tegendeel. Als je een aanwijzing geeft (bijv. ‘zit’.); hoe vrolijker je het vraagt, hoe beter je hond luistert.
Wat je ook probeert, doe nooit – maar dan ook echt nooit – een “alpharol” (je hond op zijn of haar rug leggen, tegen de grond aanduwen en bedreigend aanstaren). Dit komt voor de hond neer op een doodsbedreiging. Hierdoor loop je risico op een getraumatiseerde hond en een flink bijtincident. Je hoort de steun en houvast van je hond te zijn, breek zijn/haar vertrouwen niet door dwang in jullie relatie te brengen.
Vermijd probleemsituaties met je hond
Wij hondentrainers zijn geobsedeerd met één woord: ‘Management’. Management betekent probleemsituaties vermijden.
- Je hond blaft naar een andere hond? Maak afstand.
- Je hond pikt de Lego’s van je kinderen? Ruim op.
- Je hond blaft naar voorbijgangers vanuit je tuin? Haal hem/haar naar binnen.
Door je hond keer op keer in een probleemsituatie te plaatsen wordt het ongewenst gedrag vaker geoefend en kunnen de onderliggende emoties ook nog heftiger worden.
Als je hond een situatie (nog) niet aankan, loop gewoon weg – het liefst vóór je hond zijn of haar ongemak in ongewenst gedrag uit! Maak er vervolgens een punt van de hond aan te leren hoe wél met de situatie om te gaan. Dit kost uiteraard tijd, voorbereiding en focus. Het gaat niet in één dag gebeuren. Hou je hond buiten de probleemsituatie wanneer je niet oefent.
Leer wanneer en hoe ongewenst gedrag te negeren
Het wordt vaak gezegd, maar klopt het wel? Gevaarlijk of kostbaar gedrag zoals een kind aanvallen, de straat oversteken of je meubels vernielen kan je niet negeren. Bij zelfbelonend gedrag - zoals je brood stelen – helpt negeren ook niet.
Bij welk gedrag kan negeren dan wel werken? Bij aandachttrekkerij en opeisend gedrag. Hier een paar voorbeelden:
- Piept de hond dwingend totdat je de bal gooit?
- Springt je hond op tegen gasten voor hun aandacht?
- Geeft hij / zij de indruk iets puur te doen om een reactie uit te lokken?
Sommige honden hebben bijvoorbeeld gemerkt dat takjes in hun mond nemen aandacht oplevert. Op het moment dat je hier geen aandacht meer aan besteedt, stoppen de meest honden ermee. Let er uiteraard op dat je hond de takjes niet daadwerkelijk opeet.
Verder werkt gewoon negeren niet zo zeer. Ik heb het over ‘negeren 2.0’: met perfecte timing en executie. Negeren 2.0 doe je zo: keer je DIRECT en DUIDELIJK om, zodra de hond begint te piepen/springen/met takjes te spelen. Wanneer je hond een paar secondenlang ophoudt met opdringerig doen, geef je hem/haar weer direct en opvallend aandacht.
Leer gewenst gedrag aan i.p.v. ongewenst gedrag afleren
Ongewenst gedrag kan je beter omvormen dan onderdrukken. Leer je hond bijvoorbeeld de gasten te begroeten met alle vier de poten op de grond. Beloon je hond bij voorbaat vóórdat hij / zij tegen de gasten opspringt.
Blaft je hond naar de deurbel? Leer je hond dat het deurbel geluid iets lekkers in de keuken voorspelt, en niet per se bezoek. Zo neemt je hond de gewoonte om naar de keuken te rennen in plaats van blaffen.
Beloon op een effectieve manier
Wanneer je hond doet wat je hebt gevraagd, kan een goede beloning ervoor zorgen dat hij het gedrag sneller aanleert en langer volhoudt. Zo beloon je op een effectieve manier:
- Beloon met een oprecht vrolijke stem.
- Gebruik de verleiding juist als je beloning. Blafte je hond omdat hij met een andere hond wilde spelen? Laat hem juist pas spelen wanneer hij even stil blijft, als beloning.
- Knaagt je hond aan je meubels? Roep hem weg van het meubel, vraag hem om even iets voor je te doen (bijv. een aantal seconden blijven zitten), en geef hem dan als beloning voor het kunstje, een beloning waarop hij kan kauwen. Zo heb je de kauwlust van je hond verzadigd en blijven je meubels geheel.
Weet het verschil tussen ongehoorzaamheid en een gedragsprobleem
Als gedrag (bijv. blaffen naar andere honden) uit een heftige emotie (bijv. angst) ontstaat, bereik je niets door je hond te laten zitten. Dat is een gehoorzaamheidskunstje voor een emotioneel probleem. Leer je hond, in plaats van zich op gehoorzaamheid te focussen, om zich veiliger te voelen in de situatie (door hem op grotere afstand bloot te stellen, bijv. en je hond te belonen voor het rustig blijven).
Train stapsgewijs
Weet jij hoe politiehonden en blindengeleidehonden zo ontzettend goed worden? Door hun werkhond vaardigheden stapsgewijs aan te leren! Vrijwel ieder kunstje kan je via dezelfde stappen aanleren. Ik zal het voorbeeld van "hoe je een hond leert zitten" gebruiken:
Stap 1: Positioneer de hond
Lok de hond in de zitpositie met een brokje (brokje voor de neus, geleidelijk omhoog brengen, tot de kont naar beneden daalt en de grond raakt). Zeg op het moment dat de kont de grond raakt ‘goed zo’ en geef het brokje. Herhaal, herhaal, herhaal, tot je hond de bedoeling snapt en bijna geen hulpgebaar meer nodig heeft.
Stap 2: Koppel er een commando aan
Zeg ‘zit’ en begin pas daarna met je handgebaar (brokje voor de neus en de hond in positie lokken). Beloon de hond dan weer voor het zitten. Wacht steeds langer tot je het handgebaar maakt, zodat de hond op een bepaald moment het puur op commando kan doen.
Stap 3: Werken aan afleiding, duur en afstand
Afleiding: De meeste mensen denken dat ze klaar zijn wanneer de hond het commando ‘zit’ in de woonkamer snapt. Niets is minder waar. Een nieuw commando moet op verschillende plekken worden aangeleerd voordat de hond het doorheeft. Probeer het ook in de keuken, en in de tuin, op straat... Wanneer je de zit op een plek oefent met veel afleidingen, moet je waarschijnlijk weer bij het begin beginnen (vanaf stap 1). Hoe groter de afleiding, hoe meer hulp je hond weer nodig zal hebben.
Duur: Zonder extra werk weet je hond niet tot wanneer hij/zij moet blijven zitten. Maak dit altijd duidelijk door de hond expliciet ‘vrij’ te geven. Ook de duur bouw je geleidelijk op. Op plekken met veel afleidingen zal je de duur waarschijnlijk vanaf nul weer op moeten bouwen. Neem je hond dit niet kwalijk. Dat is hoe hondentrainen werkt en het wordt ook met werkhonden gedaan.
Afstand: Ook al kent je hond het commando, betekent dat nog niet dat het makkelijk op afstand zal werken. Ook op afstand werken zul je dat geleidelijk aan moeten leren.
Hou de stappen goed gescheiden
Als je met je hond communiceert, doe dat dan duidelijk. Hou je hand bijvoorbeeld buiten de zak waar je beloningen in zitten terwijl je met je hond praat. Zo leid je je hond niet af. Begin ook niet met lokken terwijl je het commando zegt. Geef je hond de kans om zich op je stem te focussen. Wanneer je tegen je hond praat, wacht dus altijd één extra seconde vóórdat je de volgende stap neemt. Anders let de hond alleen maar op je lichaamstaal/het brokje en niet op wat je zegt.
Hou je sessies kort
Als je jouw hond iets wil aanleren, hoef je je baan niet op te zeggen. 1-2 minuten per sessie, 3-5 keer per dag is voor de meeste oefeningen zat. Herhaal de oefening wel kort op elkaar binnen iedere sessie, zodat de hond de band tussen gewenst gedrag en beloning vaak achter elkaar meemaakt. Langere sessies hebben minder zin omdat de hond zich niet op een bepaald moment niet meer kan focussen.
Durf je er 50 euro op te zetten?
Door eindeloos op babyniveau te blijven, leert je hond natuurlijk niets. Maar tegelijk bereik je ook niet veel als je het te moeilijk maakt. Je hond raakt hier alleen maar gefrustreerd door, en zal het snel opgeven. Hoe kan je bepalen of je op de juiste graad van moeilijkheid aanbiedt? Stel jezelf de vraag: “Zou ik vijftig euro wedden op dat de hond dit kan?”
Zo niet, maak het haalbaar door bijvoorbeeld wat verder van een afleiding af te trainen, en herhaal je commando dan pas. Eindeloos een commando moeten herhalen is een teken dat je op een te hoog niveau traint.
Conclusie: het opvoeden van je hond is de moeite waard!
Deze tips zijn niet even haalbaar en zullen wat doorzettingsvermogen eisen. Hou vol! De beloning is een gelukkige, beleefde hond waar je veel plezier aan hebt!
Basistraining voor puppy's en volwassen honden
