Hartworm bij honden: wat zijn de eerste tekenen en wat kun je doen tegen hartwormen

HartwormHartworm kunnen een grote zorg zijn voor hondenverzorgers in de Amerika's en bepaalde delen van Europa, maar gelukkig worden deze parasieten niet aangetroffen in Nederland. Als je van plan bent om met je huisdier op vakantie te gaan of naar het buitenland te verhuizen, is het iets om bewust van te zijn. De parasiet kan verwoestende gevolgen hebben voor de gezondheid van je huisdier en kan fataal zijn als het onbehandeld blijft.

HartwormHartworm, of dirofilariasis, wordt veroorzaakt door een interne parasiet genaamd dirofilaria immitis. Deze grote parasieten kunnen tijdens hun volwassenheid een lengte van wel 36 cm bereiken en kunnen tot wel vijf jaar overleven in het lichaam van je hond. De met bloed overgedragen parasiet nestelt zich in het hart en de longslagader, en infecties kunnen levensbedreigend zijn. Zonder de juiste behandeling kan het zich snel vermenigvuldigen en kunnen ze blijvende schade toebrengen aan de longen, het hart en de slagaders van aangetaste honden. Tenzij snel en effectief behandeld, kan je hond de gevolgen van een hartworminfectie voor de rest van zijn leven ondervinden.

Eerste tekenen van hartwormen bij honden

Het kan een lange tijd duren voordat een hond enige tekenen van een hartworminfectie vertoont - het kan zelfs jaren duren voordat tekenen worden opgemerkt. De microfilariae of onvolwassen wormen hebben 5-7 maanden nodig om volwassen te worden, dus de ziekte wordt minder gezien bij puppy's of zeer jonge honden. Helaas, tegen de tijd dat er klinische tekenen worden waargenomen, is de ziekte al goed gevorderd.

De tekenen zijn afhankelijk van het aantal volwassen parasieten in het lichaam, de locatie van de parasiet bij honden en de organen die betrokken zijn. Vroege tekenen van hartworminfectie omvatten:

• Een zachte of droge aanhoudende hoest
• Kortademigheid of inspanningstolerantie, verlies van uithoudingsvermogen of lusteloosheid
• Zwakte.

Symptomen zijn meestal erger na inspanning en kunnen ernstiger worden naarmate de infectie vordert.

Hoe krijgen honden hartwormen?

De levenscyclus van de dirofilariasis is ingewikkeld en vereist een mug als tussengastheren. Vrouwelijke soorten nemen de microfilariae op wanneer ze een besmette hond steken. De microfilariae ontwikkelen zich in de mug tot besmettelijke larven, die het lichaam van de hond binnengaan wanneer de mug bijt om te voeden. De besmettelijke larven migreren door de bloedbaan en nestelen zich in het hart en de omliggende bloedvaten, waar ze volwassen worden. De beet van een enkele geïnfecteerde mug is voldoende voor je hond om een besmetting op te lopen.

Wat gebeurt er als een hond hartwormen heeft?

Zodra een hond is gebeten/gestoken, duurt het ongeveer 6-7 maanden voordat de larven zich ontwikkelen tot een volwassen hartworm. Deze volwassen parasiet, die tot wel 36 cm lang kunnen worden, verstoppen de grote bloedvaten en kleinere vaatstelsels van de inwendige organen, wat (soms) onherstelbare schade veroorzaakt. Het is mogelijk dat honden tot wel 300 volwassen parasietenhartworm bij zich dragen. Naarmate de parasieten de vitale bloedvaten naar de longen, het hart en de nieren beginnen te belemmeren, wordt de bloedtoevoer naar deze organen sterk beperkt. Als de bloedstroom voldoende wordt beperkt, kunnen deze organen volledig disfunctioneren.

Wat zijn de symptomen bij honden?

Deze parasiet zijn verraderlijk en kunnen lange tijd ongemerkt in het lichaam van een hond leven. Signalen doen er vaak jaren over om zich te tonen, en tegen die tijd kan de schade te groot zijn om te keren. Veelvoorkomende tekenen van een hartworminfectie zijn onder andere:

• Een aanhoudende droge hoest
• Moeite met ademhalen en kortademigheid
• Zwakte en lusteloosheid
• Verlies van uithoudingsvermogen
• Gewichtsverlies
• Desoriëntatie of flauwvallen tijdens lichamelijke activiteit
• Droge vacht
• Een bolle buik of uitstekende ribben
• Stuiptrekkingen
• Neusbloedingen.

Een dierenarts kan mogelijk een hartgeruis (een abnormaal geluid dat met een stethoscoop tijdens het onderzoek wordt gehoord) oppikken, wat kan helpen bij de diagnose zodra de klinische tekenen zichtbaar zijn. Als je vermoedt dat je hond besmet is met deze parasiet, bespreek dan je zorgen onmiddellijk met een dierenarts. Een vroege diagnose door een dierenarts is essentieel.

Hoe stellen dierenartsen de diagnose bij honden?

Meestal zal een dierenarts een eenvoudige bloedtest uitvoeren om een diagnose te stellen. In gebieden waar hartwormbij honden endemisch is, wordt regelmatige testen aanbevolen voor honden die geen preventieve behandeling krijgen. Deze tests zijn niet nodig in Nederland, maar raadpleeg een dierenarts over mogelijke bloedtesten als je van plan bent om naar het buitenland te reizen.

Soms is verder onderzoek nodig voor een juiste diagnose. Deze tests kunnen verder bloedonderzoek en borst röntgenfoto's omvatten om de diagnose te bevestigen en de ernst van de ziekte vast te stellen.

Wat is de behandeling voor hartwormen bij honden?

De behandeling varieert van geval tot geval, maar als je hond is gediagnosticeerd met deze parasiet, kun je een combinatie van medicatie, chirurgie en beperking van lichaamsbeweging verwachten. De behandeling bij honden is afhankelijk van de ernst van de symptomen van je hond. Honden worden ingedeeld in vier groepen:

• Categorie I: honden zonder symptomen, verrassingsgevallen.
• Categorie II: honden met milde tekenen, zoals hoesten, tekenen van hartziekte op borst röntgenfoto's en enkele afwijkingen in het bloedonderzoek.
• Categorie III: ernstig aangetaste honden met veranderingen op röntgenfoto's en bloedonderzoek, zieke dieren.
• Categorie IV: honden die eraan sterven.

Beperking van lichaamsbeweging is essentieel bij de behandeling van deze ziekte. Honden die niet zijn aangetast of geen tekenen vertonen, vereisen strikte beperking van lichaamsbeweging na medische therapie. In vergelijking hiermee vereisen honden met tekenen van hartworm beperking van lichaamsbeweging voordat ze met een behandeling beginnen. De larvale stadia van deze worm worden gedood door maandelijkse behandelingen met avermectine of milbemycine. Als de larvale stadia effectief worden gedood, kunnen volwassen parasieten zich niet ontwikkelen en wordt de infectie voorkomen.

Ernstige gevallen van hartwormhartworm

Volwassen wormen worden behandeld met een medicijn genaamd melarsomine. Dit wordt gegeven via intramusculaire injecties en vereist meestal 2-3 injecties om de infectie te verwijderen. Beperking van lichaamsbeweging is bijzonder belangrijk na deze behandeling. Vets moedigen niet vaak aan om lui te zijn, maar in dit geval is het perfect.

Honden die acuut zijn aangetast en op het punt staan om te sterven, worden behandeld als chirurgische noodgevallen. Ze kunnen mogelijk fysieke verwijdering van de parasieten via hun halsslagader nodig hebben. Deze honden zijn erg, erg ziek.

Hoe voorkom je hartwormen bij honden?

Als jouw hond niet buiten de Nederlandse grenzen woont of komt, hoef je je geen zorgen te maken en zijn er geen preventieve maatregelen nodig. Als je van plan bent om naar een ander land te reizen waar hartwormaanwezig is, is het essentieel om na te denken over hoe je infectie kunt voorkomen terwijl je op reis bent.

Medicatie via tabletten of spot-on behandelingen is eenvoudig te gebruiken. Ze zijn zeer effectief in het voorkomen dat je huisdier ziek wordt. Bespreek je wensen met een dierenarts voordat je op reis gaat, aangezien de behandeling vanhartworm meestal een recept vereist.

Preventie van muggenbeten is essentieel. Dit kan worden bereikt door het gebruik van een spot-on behandeling of een medicijnhalsband. Daarnaast moet je een medicijn gebruiken om wormen te stoppen met ontwikkelen in je hond als ze gebeten worden. Dit kan worden gedaan via een andere vorm van spot-on behandeling of tablet, die met een dierenarts moet worden besproken voordat je op reis gaat. De meeste behandelingen moeten beginnen voordat je op vakantie gaat en moeten doorgaan voor een korte periode nadat je weer thuis bent.

Hoe weet je of je hond een besmetting heeft opgelopen?

De meeste honden met hartworm vertonen geen tekenen van ziekte totdat de infectie aanzienlijk is gevorderd. Als je in een gebied woont waar het veel voorkomt, of als je naar een gebied bent gereisd waar het mogelijk aanwezig is, beschouw dan elk teken zoals hoesten, inspanningstolerantie of lusteloosheid als een mogelijk teken van hartworm.

Hoelang kan een hond met hartwormen leven?

Als het tijdig wordt opgemerkt en met succes wordt behandeld, kan je hond volledig herstellen en een normaal leven leiden. Helaas, omdat veel honden geen tekenen van ziekte vertonen totdat de situatie ernstig wordt, kan er schade aan inwendige organen zijn die niet omkeerbaar is - een snelle diagnose is belangrijk om het leven van je hond te redden.

Hoe waarschijnlijk is het dat een hond hartwormen krijgt?

Honden in Nederland dragen geen hartworm, dus het is bijna onmogelijk voor hen om het hier op te lopen. Ons klimaat past niet bij de levensstijl van de worm, en geïnfecteerde honden zijn meestal honden die naar het buitenland zijn gereisd, of die zijn geïmporteerd uit een land waar dit veel voorkomt. Als je regelmatig naar een land reist waar het veel voorkomt, lopen ze een verhoogd risico om deze parasiet op te lopen.

Kan een hond genezen?

Het is iets dat genezen kan worden, mits de ziekteverschijnselen tijdig worden opgemerkt en het hart, de longen en de nieren geen blijvende schade hebben opgelopen. Het is mogelijk om alle stadia van hartworm te doden met medicatie, maar dit moet op een gecontroleerde manier gebeuren.

Wanneer moet ik met een dierenarts praten?

Er zijn veel verschillende oorzaken van hoesten, lusteloosheid en algemene ziekteverschijnselen bij honden die de tekenen van hartworm kunnen imiteren. Als je in Nederland woont, is het zeer onwaarschijnlijk dat deze tekenen worden veroorzaakt door de parasiet, maar deze tekenen moeten altijd worden gecontroleerd door een dierenarts.