Het leven in een verzorgingstehuis kan voor ouderen met dementie vaak stil en eenzaam zijn. Wekelijkse bezoeken van honden met hun begeleiders blijken echter ouderen op te fleuren en momenten van geluk te bezorgen, aldus onderzoek aan de Open Universiteit. Dit is iets wat de gestoffeerde robothond niet kan evenaren.
Bij het verschijnen van Oscar, de Witte herder begeleid door Marjan de Greef, verschijnt er een glimlach op het gezicht van Trees (93). Ondanks dat ze geen affiniteit heeft met dieren en zelfs als kind bang was voor katten, kijkt ze elke week uit naar het bezoek aan de Wilgenhof in Bunde. Oscar krijgt een snoepje en een aai, en Trees heeft haar angst voor honden overwonnen. Het bezoek zorgt voor aanspraak en verdrijft de eenzaamheid.
Aandacht
Het aaien van de honden en aandacht van de honden blijkt bij mensen met dementie een positieve uitwerking te hebben. Dit is de uitkomst van een promotieonderzoek, wat wellicht niet verrassend is, aldus specialist ouderengeneeskunde en kaderarts psychogeriatrie Lonneke Schuurmans (44). Het bevestigt echter wel wat al langer wordt ervaren: mensen in zorgcentra fleuren op van knuffelen en contact, zelfs zij die nog fit zijn zoals Trees. "Voor het eerst in Nederland is nu wetenschappelijk onderzocht wat het effect is," zegt Schuurmans. "Wij zagen het al gebeuren in de praktijk, nu is het ook gemeten."
Schuurmans heeft de knuffelactiviteiten vastgelegd op video om de effecten te meten en te analyseren. Mensen worden er rustiger van, symptomen van depressie nemen af en de agitatie verdwijnt volledig, ongeacht het type en de ernst van de dementie. Ondanks dat het effect van korte duur is - voor zolang de interactie met de hond en zijn begeleider duurt - draagt het bij aan het welzijn en de gezondheid van de ouderen. "Het zorgt voor een verlaging van de bloeddruk en een verandering in hormoonspiegel. Het creëert een geluksmoment."
Robothond
En die zijn vaak schaars in zorgcentra, waar meer dan 80 procent van de bewoners kampt met een vorm van dementie. Dat betekent verlies van geheugen, betekenis van woorden, van sociale relaties. Dementie betekent vaak een sociale dood, zegt zorgvernieuwer Teun Toebes daarover. Als student zorgethiek woonde hij jarenlang op de gesloten afdeling van een verpleeghuis en schreef daarover twee jaar geleden een boek. Een aanklacht tegen het systeem, waarin alles draait om protocollen en veiligheid en te weinig ruimte is voor medemenselijkheid. Waarom plastic planten, een robothond of vlinders op de muur geprojecteerd? Waarom geen levende planten, een wandelingetje en een echte hond?
Daar is Schuurmans het hartgrondig mee eens. Die echte hond zorgt voor afleiding, blijdschap en contact. "Dat effect is groter dan bij de inzet van een robothond, omdat er ook interactie is met de begeleider. Er is non-verbaal en verbaal contact en gespreksstof vanwege de hond. Je kunt het allebei op een andere manier inzetten. Ik pleit ervoor dat verpleeghuizen een robotdier in de kast hebben, voor als je iemand even iets wil bieden, zonder dat de verzorgende daar veel werk aan heeft. En het bezoek van de echte hond in te zetten als wekelijkse activiteit om mensen een fijn moment te bieden. Dieren passen prima in het rijtje van psychosociale interventies zoals muziektherapie, snoezelen of bewegingsagogie, met als gemene deler het prikkelen van zintuigen en bewoners activeren en stimuleren."
Bron:
