Voor haar 11e verjaardag wilde mijn buurmeisje Nadia dolgraag een Labrador Retriever. Want die zijn vriendelijk, slim en speels, zo had de tienjarige scholier uitgevogeld via internet. Eenmaal bij de erkende fokker vielen Nadia's ouders voor Floor. Een snoezige Labrador Retriever pup met stamboom, ingeschreven in het Nederlands Honden Stamboek. Labrador Floor kon af en toe onverwacht agressief uit de hoek komen, en was eerder lui dan moe.
Hetzelfde ras, ander karakter
Twee jaar later, vlak na Nadia's 13e verjaardag, kreeg Floor gezelschap van rasgenoot Frodo. Een prachtige blonde Labrador Retriever, eveneens met stamboom en inschrijving in het Nederlands Honden Stamboek, afkomstig van dezelfde fokker. Qua uiterlijk leken Floor en Frodo zo op elkaar, dat ze broers konden zijn geweest. Maar waar Floor flink van zich af beet, liet Frodo zich juist alles aanleunen. Waar Floor liefst loom op de bank lag, brak de speelse Frodo als je niet uitkeek het hele huis af. 'Misschien' , zei Nadia op een dag, 'zegt het ras uiteindelijk niet zoveel over het karakter van de hond'.
Ras verklaart 9% van gedrag
Het verhaal van Nadia is verzonnen, maar zou makkelijk waar gebeurd kunnen zijn, schreven Amerikaanse onderzoekers onlangs in het vakblad Science. Ze deden onderzoek naar het DNA van meer dan 2000 honden, en interviewden meer dan 18.000 verzorgers over het uiterlijk, het karakter en de persoonlijkheidskenmerken van hun huisdieren. Wat bleek: het ras heeft weinig invloed op het gedrag van een hond. 'Genetica speelt een rol in de persoonlijkheid van elke individuele hond, maar het ras is geen betrouwbare voorspeller van karaktereigenschappen' verklaarde Elinor Karlsson, één van de auteurs. 'Wat we hebben aangetoond', vervolgde Karlsson, 'is dat de bepalende criteria van een golden retriever de fysieke kenmerken zijn, de vorm van de oren, de kleur en kwaliteit van de vacht, de grootte. Maar niet of de hond bijvoorbeeld aanhankelijk is'.
Toch zegt het ras wel iets over het gedrag van een hond, vonden de onderzoekers uit. In het algemeen zagen de wetenschappers dat bepaalde gedragskenmerken vaker voorkomen bij bepaalde rassen. Border collies lijken bijvoorbeeld sneller te reageren op menselijke aanwijzingen dan andere rassen. "We vonden dingen zoals Duitse korthaar pointers die iets vaker wijzen, of golden retrievers die iets vaker apporteren, of husky's die iets vaker janken, dan de algemene hondenpopulatie," vertelde Kathryn Lord, die ook bij het onderzoek betrokken was, aan New York Times, een Amerikaanse krant. Maar de onderzoekers ondekten dat geen één gedragskenmerk bij alle honden van hetzelfde ras voorkwam, of juist bij alle honden van hetzelfde ras ontbrak. Ras alleen zegt dus niet veel. In de praktijk wordt de persoonlijkheid van een hond gevormd door een combinatie van dingen, waaronder de omgeving. Uiteinlijk kan volgens het onderzoek slechts 9% van het gedrag van een hond worden verklaard door het ras.
Leeftijd
Vooral de leeftijd helpt om de persoonlijkheid en het gedrag van een hond te voorspellen, concludeerden de onderzoekers. Als die conclusie klopt, zijn speciale regels voor zogenaamde 'gevaarlijke' hondenrassen als Pitbulls en Amerikaanse Bulldogs, zoals bijvoorbeeld in Frankrijk, dus vrij zinloos.
Gevaarlijke honden bestaan niet
Andere dierenonderzoekers tonen zich onder de indruk van de resultaten. "Het is een grote stap voorwaarts in hoe we denken over hondengedrag," vertelde Elaine Ostrander, een expert in hondengenetica die niet betrokken was bij de studie, aan het vakblad Science "Geen enkel ras bezit een bepaalde eigenschap." Voor hondentrainers laat het onderzoek van science zien wat ze allang wisten. 'Elke goede hondentrainer zal je vertellen dat die stereotypen een ramp zijn," zei Marc Bekoff, een hondengedragsdeskundige tegen The Atlantic, een Amerikaans magazine. "Rassen hebben geen persoonlijkheden. Individuen wel."
