Nog geen drie maanden geleden raakte de 70-jarige Robbie Komproe ongemerkt vermist uit zijn verzorgingshuis in Vlaardingen. Met een plastic tasje mandarijnen in zijn hand liep hij weg — en verdween. Wat volgde was een vier dagen durende zoektocht waarbij politie, vrijwilligers en gespecialiseerde speurhonden elke minuut lieten tellen.
De honden die een geur kunnen lezen als een kaart
Een van de speurders, Hugh Hulleman van SarDogsZHZ, legt uit hoe zo’n inzet werkt. Met een geurbron, zoals een kussensloop, volgen honden een spoor over asfalt, bosgrond en zelfs metaal.
„De geur van een persoon blijft soms dagen aan een hek of brugleuning hangen”, vertelt hij. „Een getrainde hond kan dat oppikken — zelfs in regen en wind.”
Dankzij de honden werd duidelijk dat Robbie via een woonwijk richting een natuurgebied was gelopen. De dieren trokken door de duisternis, maar raakten uiteindelijk uitgeput. Robbie werd later gevonden door bouwvakkers, slechts een kilometer verderop.
„Waren we een kwartiertje langer doorgegaan, hadden we hem gevonden”, zegt Hulleman. „Maar dat blijft achteraf wijsheid.”
Waarom tijd het grootste gevaar is
Volgens Hulleman begint het probleem vaak bij late opschaling door hulpdiensten — simpelweg door onderbezetting en drukte. Hoe later de inzet, hoe gigantischer het zoekgebied wordt.
„En dan wordt elke minuut kostbaar. Soms levensreddend.”
Dwaal-Alert: een nieuw vangnet dat in 2026 live gaat
Vanaf volgend jaar komt daar verandering in. Het nieuwe portaal Dwaal-Alert.nl, gesteund door Alzheimer Nederland en meerdere zorginstellingen, geeft direct een alarm aan speurhondenteams, politie en vrijwilligers.
„Sneller schakelen betekent minder schade, minder ziekenhuisopnames en meer veilige terugkomsten”, zegt Hulleman.
De eerste reacties zijn enthousiast — van zorgorganisaties tot het ministerie van Volksgezondheid. Het systeem kan volgens experts hét verschil gaan maken bij vermissingen.
Vrijheid blijft belangrijk — maar veiligheid moet meegroeien
Door de Wet zorg en dwang mogen bewoners van zorginstellingen zelfstandig naar buiten. Een waardevol recht, maar ook een risico. GPS-tags helpen soms, maar zijn niet altijd betrouwbaar.
„Met ons open-deurbeleid kan het altijd een keer gebeuren dat iemand wegloopt”, vertelt Marco van Duuren van zorgorganisatie Aafje. „Dan is het geruststellend dat één telefoontje ons toegang geeft tot zo’n gespecialiseerd team.”
Ook noemt hij dat contact met speurhondenteams vaak minder overweldigend is voor ouderen dan een ontmoeting met politieagenten.
De honden die geen huisdieren zijn — maar reddingswerkers
Teams van SarDogsZHZ werken nauw samen met duikers, dronepiloten en andere specialisten. In Zuid-Holland zijn al meerdere ouderen dankzij deze samenwerking veilig teruggebracht.
De honden — zoals Soof, Rana en Grisbeau — zijn geen gewone viervoeters.
„Dit zijn reddingswerkers”, benadrukt Hulleman. „Ze leven ervoor.”
Training: niet alleen voor honden, maar ook voor mensen
Vrijwilligers krijgen trainingen via Samen Dementievriendelijk.nl over hoe ze ouderen met dementie benaderen.
„Rustig oogcontact, de juiste toon, iemand in zijn waarde laten”, vertelt Jarina Rombouts. „Dat maakt soms net zo’n groot verschil als de hond zelf.”
Een initiatief dat nu al hoop geeft
Bij Alzheimer Nederland wordt het project met open armen ontvangen. „We kennen de cijfers niet precies, maar dat mensen met dementie regelmatig verdwalen is duidelijk”, zegt een woordvoerder. „Alle initiatieven die zorgen voor snelle en veilige terugkeer zijn meer dan welkom.”
En uiteindelijk draait alles om één ding
Elke vermissing heeft een tikkende klok. En elke seconde, elke geur, elke pootafdruk kan het verschil maken.
„Elke seconde telt”, besluit Hulleman.
