Hondsdagen: wat zijn het en wat heeft het met honden te maken?

 In weerjargon noemen we de periode tussen 20 juli en 20 augustus hondsdagen. Deze weken staan bij ons bekend als de warmste periode van het jaar. Veel zon, overwegend droog met misschien hier en daar een omweersbui. Precies het tegenovergestelde van 'hondenweer' dus, grappig genoeg. Hoe zit dat precies?

Honddster Sirius en waarom de oude Egyptenaren geloofden dat honden geluk brachten.

De hondsdagen vallen samen met de periode waarin het sterrenbeeld de Grote Hond, met daarin de hondsster Sirius, tegelijk opkomt met de zon.  Daarom is Sirius, normaal gesproken een heldere ster, in die periode niet zichtbaar. Veel mensen over de hele wereld vieren dan vakantie, maar de boeren in het oude Egyptenaren verlangen juist naar het einde van die weken. Als de ster Sirius, die zij Sothis noemden, weer te zien was, vierden zij feest. Dat zit zo. Volgens de Griekse mythologie was Sirius de hond van de jager Orion uit Thebe. De dag dat Orion overleed ging hij samen met zijn hond naar de hemel en kreeg daar een plek aan het firmament, geloofden men. Vanaf het moment dat Sirius tijdelijk verdween begonnen voor de oude Egyptenaren de hondsdagen. Dat had te maken met de lage waterstand in de rivier de Nijl in de maanden juli en augustus.

​Daardoor ontstonden er insectenplagen en was de grond niet erg vruchtbaar. Ongeluksdagen kortom. Net als de kat aanbaden de oude Egyptenaren de hond als een heilig en goddelijk dier. Om die redenen begonnen ze in hun hiërogliefenschrift te schrijven over de hondsdagen en al het onheil dat deze meebrachten. Wat als Sirius nooit meer aan het firmament verschijnt, dachten de Egyptische boeren. Dat zou aanhoudende insectenplagen en het einde van de landbouw betekenen.. Dus als de ster Sirius uiteindelijk toch aan het firmament verscheen, brak er grote vreugde uit langs de Nijl en vierde men het Sothisfeest. Zo'n twee weken zou de waterstand weer veranderen, de Nijl weer over de landbouwgronden stromen en een vruchtbaar laagje slib achterlaten.​

 Brengen de hondsdagen bij ons meer geluk?

De volkswijsheid zegt dat de eerste dag van de hondsdagen model staat voor het weer in de volgende vier tot zes weken. Een mooie zonnige eerste hondsdag zou dus een mooie zonnige zomer beloven. Dat gaat, je hebt het ongetwijfeld gemerkt, niet altijd op. Ook als het op 20 juli 'katten en honden regent', zoals de Engelsen zeggen, kan het heel goed nog een prachtige zomer worden, en andersom..​

 Waar komt de uitdrukking 'hondenweer' vandaan?

 ‘Hondenweer’ is een verbastering van het oud-Nederlandse woord ondeweer: ‘zeer slecht weer’.  Daar kunnen onze lievelingshuisgenoten dus helemaal niets aan doen.