Op de hei van Epe en Heerde hangt al maanden een spanning die je bijna kunt aanraken. Sinds de brute wolvenaanval begin september — waarbij Border Collie Daisy verdween en nooit meer werd teruggevonden — durft de kudde de Renderklippen niet meer op. Het gebied waar ze jarenlang zorgeloos graasden, voelde ineens vijandig. Elk geluid, elke schaduw kon een wolf zijn.
De herders verlieten het gebied met lood in de schoenen. De schapen werden veilig achter hekken gezet. En de stilte die achterbleef, was oorverdovend.
Twee honden uit Italië die alles moeten veranderen
Maar nu komt er een radicale wending. In de eerste week van december arriveren twee speciaal getrainde beschermhonden uit Italië. Honden die niet knuffelen, niet spelen en niet twijfelen: ze beschermen hun kudde — punt.
Voor Stichting Schaapskudde Epe-Heerde is het een grote stap. Eentje die ze eerder nooit wilden zetten. Beschermhonden reageren namelijk fel op dreiging, en op de Renderklippen lopen ook gezinnen, loslopende honden en wandelaars.
Maar de druk werd te groot. De gemeenten willen dat het begrazingswerk weer wordt hervat. En na de wolvenaanvallen begint de kudde te voelen dat niets doen misschien wel gevaarlijker is dan iets proberen.
Strenge regels, strengere honden
Met de komst van deze honden verandert alles.
Bezoekers moeten zich strikt aan nieuwe regels houden:
25 meter afstand van schapen en beschermhonden
Aanlijnplicht op de Renderklippen
Rondom de schaapskooi volledige hondenban
Parkeerplaats gesloten tot 31 januari 2026
De honden zijn niet agressief — ze zijn doelgericht. Dreiging? Dan grijpen ze in. En dat maakt dat de kudde nu vraagt om volledige rust als ze buiten zijn.
Herder Eelko Hondema zegt het zelf: “Ons gebied is klein. Op zomerdagen lopen hier zoveel mensen… Het wordt een uitdaging.”
Een winter van wennen en hopen
Dat de honden aankomen tijdens de rustige wintermaanden is een geluk bij een ongeluk. De herders kunnen worden opgeleid. De schapen kunnen wennen aan hun nieuwe beschermers.
De honden kunnen leren hoe druk deze Nederlandse ‘postzegel’ soms kan zijn.
En als de winter mild is, kunnen ze alvast voorzichtig de hei op — iets wat maanden onmogelijk was.
De wolf blijft spoken
De onrust blijft groot. De aanval op Daisy was niet eens het enige incident: ook een andere hond van de kudde werd eerder gegrepen. Sindsdien leven de dieren achter hoogspannende, wolfwerende hekken.
De provincie Gelderland noemde beschermhonden al eerder als mogelijke oplossing, en nu stelt de provincie 14.400 euro subsidie beschikbaar voor de aanschaf en begeleiding.
Maar hoe professioneel en duur deze oplossing ook is — één wond blijft open.
Daisy blijft spoorloos — en dat doet nog steeds pijn
Bordercollie Daisy, de hond die jarenlang elke stap van de kudde bewaakte, is nog altijd nergens gevonden. Ondanks zoekacties, dronebeelden, speurhonden en talloze meldingen: niets.
De kudde blijft hopen. Ieder silhouet in de verte, ieder sprietje beweging blijft even een hartversnelling. Maar de realiteit is stil, net zoals haar verdwijning dat was.
